Płyn hamulcowy

Płyn hamulcowy - przede wszystkim bezpieczeństwo

W każdym pojeździe, czy to zabytkowym, czy nowoczesnym, znajduje się urządzenie redukujące energię kinetyczną, doprowadzając do zatrzymania pojazdu na możliwie jak najkrótszym odcinku, przy zachowaniu jak największego bezpieczeństwa. Urządzeniem tym jest układ hamulcowy.

Obecnie, po niemal stu latach historii motoryzacji, wszystkie samochody są wyposażone w układ hydrauliczny, składający się z dwóch oddzielnych obwodów. Każdy z nich przecina pojazd po skosie (przedni lewy hamulec jest połączony z prawym tylnym, a przedni prawy z tylnym lewym). Dzięki temu, w razie problemu z funkcjonowaniem jednego z obwodów, siła hamowania na pozostałe dwa koła pozostaje niezmieniona. Obok tego układu w samochodach znajduje się również urządzenie umożliwiające zaciągnięcie hamulca postojowego (określanego jako hamulec ręczny), przeważnie typu mechanicznego.

Hamulce jako takie, będące komponentami typu mechanicznego, instaluje się na układzie zawieszenia. W uproszczeniu: jedna część każdego hamulca obraca się razem z kołami, natomiast druga część, różnie nazywana, w zależności od rodzaju urządzenia, jest połączona na stałe z pojazdem. Tarcie między obydwoma elementami powoduje zmniejszenie prędkości.

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu najczęściej spotykanym typem były hamulce bębnowe, bardzo proste w swojej konstrukcji. Składały się z obracającego się cylindra (nazywanego właśnie bębnem) oraz jednego lub kilku elementów (szczęk, wykonanych z materiałów o silnym współczynniku tarcia), których zadaniem było zatrzymywanie bębna, spowalniając tym samym ruch pojazdu. Niestety, ten rodzaj nie sprawdzał się w modelach o wysokich osiągach i ulegał zbyt silnemu zużyciu w miejscach narażonych na intensywne tarcie. Z tego względu obecnie ten typ jest stosowany tylko w hamulcach tylnych, w pojazdach o małej pojemności silnika.

We wszystkich pozostałych przypadkach konstruktorzy samochodów stosują hamulce tarczowe, zbudowane z obracającej się tarczy i zamykającego się na niej zacisku (klocków). Ten rodzaj hamulców ma nie tylko większą skuteczność oraz wyższą odporność na wysoką temperaturę wytwarzającą się po częstym i długim hamowaniu, ale również jest łatwiejszy do utrzymania.

ZNACZENIE KONTROLI OLEJU

Aby układ hamulcowy mógł działać, musi się w nim znajdować płyn, który będzie przenosił ciśnienie wywierane przez kierowcę z pedału na koła. W tym celu stosuje się oleje o wysokiej odporności na zmiany temperatury, by do minimum ograniczyć ryzyko nieprawidłowego działania, w przeciwnym razie po mocnym obciążeniu temperatura płynu przekroczyłaby dopuszczalne granice, jego gęstość uległaby zmianie, a co za tym idzie, reakcja układu odbiegałaby od normy (im wyższa gęstość, tym mocniejsze hamowanie).

Hamulce to element pojazdu szczególnie mocno narażony na zużywanie, dlatego wymagają ciągłego serwisowania w wyspecjalizowanych warsztatach.

Przedmiotem jednej z najważniejszych kontroli jest płyn hamulcowy. Można ją przeprowadzić także we własnym zakresie, wzrokowo. Wystarczy sprawdzić czy poziom zawiera się między wartością minimalną a maksymalną, oznaczoną na zbiorniku. Tylko prawidłowy poziom płynu gwarantuje odpowiednie ciśnienie, a tym samym skuteczne hamowanie. Jeżeli warunek ten nie jest spełniony, należy zwrócić się do fachowca celem sprawdzenia, czy nie pojawiły się wycieki. Nigdy nie wolno mieszać różnych płynów, ponieważ mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu.

Ponadto powinno się zlecać technikowi weryfikację stanu przewodów oraz złączy w układzie. Możemy zasadniczo wyróżnić dwa typy przewodów - sztywne (niewymagające szczególnej konserwacji) lub giętkie, ze wzmocnieniami (na przykład przewody w oplocie lub przewody gumowe, wokół których wykonuje się stalową strukturę wzmacniającą i redukującą rozprężanie). Z kolei w złączach należy sprawdzić, czy są mocno osadzone w swoich gniazdach, ponieważ zużyte złącza mogą prowadzić do wycieków i obniżyć parametry i jakość hamowania.

Częstotliwość wymiany płynu hamulcowego zależy od stosowanego typu. Jeżeli używa się zwykłego produktu typu DOT 4 (najczęściej spotykany w obecnych samochodach), wymianę powinno się przeprowadzać po 45 000 - 50 000 km lub co 2 lata. Jeżeli natomiast stosowany olej ma wyższe parametry, jak na przykład DOT 5.1, warto go wymieniać co 6 miesięcy.

Po naciśnięciu pedału hamulca samochody dzielą siłę hamowania między kołami przednimi a tylnymi (przy czym na przednie, zgodnie z zasadami fizyki, oddziałuje większa siła niż na tylne). Z tego powodu konieczne jest weryfikowanie w warsztatach Driver Center, czy wszystkie elementy mające znaczenie dla takiego rozkładu siły są w dobrym stanie. Nieprawidłowe rozłożenie może doprowadzać do poślizgów lub utraty przyczepności.

Kolejnym, bardzo niebezpiecznym zjawiskiem jest obecność wody lub innych płynów w płynie hamulcowym, podobnie jak i formowanie się w nim pęcherzyków powietrza. Są to substancje obce o innej konsystencji niż płyn hamulcowy, dlatego mogą pogorszyć działanie całego układu hamulcowego, mocno wydłużając drogę hamowania, a nawet doprowadzić do całkowitego uszkodzenia hamulców.

Mechanicy Driver Center są w stanie rozpoznać, czy samochód wskazuje na tego typu problemy i w razie potrzeby odpowietrzają układ hamulcowy, tj. usuwają z niego pęcherzyki powietrza lub innych płynów, a następnie uzupełniają poziom odpowiednim płynem. Kontrolę układu hamowania można zamówić on-line.